Sống trong đời sống. Cần có một tấm lòng
Để làm gì em biết không?
Để gió cuốn đi
Để gió cuốn đi
Đây là một câu ca “đại chúng” nhất mà tôi biết. Tại sao tôi lại nói như vậy? Là tại vì từ khi tôi còn nhỏ, tôi đã được nghe vu vơ những câu hát này - ai hát tôi cũng không thể nhớ, có thể là người thân, có thể là bạn bè và cũng có thể là người nào đó ngang qua đường - Nhưng điều đó không còn quan trọng nữa, vì dường như câu hát đó đã in sâu trong tâm trí cho đến khi tôi lớn. Và rồi tôi cũng bắt đầu nghêu ngao, mỗi khi tôi hát ba tôi lại bảo rằng “Con nhớ là phải có một tấm lòng đấy nhé” rồi cười, tôi cũng cười. Có lẽ thứ mà các bậc cha mẹ luôn mong muốn dạy dỗ con mình chính là vậy. Là phải sống thật thà, sống chân thành và trao yêu thương bằng cả tấm lòng.
Và rồi tôi tò mò, về bài hát và về cả người đã sáng tác ra nó. Khi tôi bắt đầu tìm kiếm thông tin về nó, cũng là lúc tôi nhận ra rằng không chỉ tôi luôn nhẩm theo những lời ca đó, mà hầu như - hầu như tất cả mọi người, từ già đến trẻ ai ai cũng biết. Đó chính là lý do tôi gọi nó là câu ca “đại chúng”.
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và ca sĩ Khánh Ly (lúc trẻ)
Trong lúc tìm hiểu về bài hát Để Gió Cuốn Đi. Tôi bắt gặp một phần đối thoại của ca sĩ Khánh Ly và nhạc sĩ sáng tác bài hát Trịnh Công Sơn như sau (nó nằm trong cuốn băng 50 Năm Đời Vẫn Hát mà ca sĩ Khánh Ly thực hiện hồi thập niên 1990):
Cô nói: Thưa anh Trịnh Công Sơn. Mấy chục năm trước, anh đã nhắc nhớ em: Sống trong đời sống cần phải có một tấm lòng, dù không làm gì cả, dù chỉ để gió cuốn đi. Hôm nay sau gần 20 năm anh em gặp lại, ở một nơi không phải là quê hương của mình, em thật sự muốn biết đối với anh điều gì quan trọng nhất?
Ông trả lời một cách dứt khoát, không cần suy nghĩ rằng: Tấm lòng. Và tất cả từ ngàn xưa cho đến ngàn sau, (…) sống có một tấm lòng, sống tốt với nhau… sống tử tế với nhau. Tử tế là anh phải có một tấm lòng đối với người khác, nếu anh không có tấm lòng thì anh không thể nào tồn tại trong cuộc sống này cả.
À, thì ra bài hát đã ra đời cách đó gần 20 năm, vậy tính tới thời điểm hiện tại nó đã tồn tại hơn cả nửa thế kỷ rồi. Sao nó vẫn mang lại cho tôi một cảm giác tươi mới đến lạ thường.
Và thì ra điều quan trọng nhất với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn chính là tấm lòng, và tấm lòng chính là thứ giúp ông tồn tại, sáng tạo và sống bình yên cho đến những ngày cuối đời. Có lẽ vì đó là chân lý của cuộc đời ông, nên ông muốn lan tỏa hay cũng có thể là muốn bày tỏ nỗi lòng mình trong chính những câu ca, tiếng nhạc mà mình sáng tạo ra. Thế nên mới có Để Gió Cuốn Đi của ngày hôm nay. Một sức gió lan tỏa phải nói là quá sức mong đợi.
Vậy chúng ta hãy đi sâu vào bài hát một chút để biết nhạc sĩ đã nói những gì về “cuộc đời” mà ông đã rút ra được nhé:
Gió cuốn đi cho mây qua dòng sông
Ngày vừa lên hay đêm xuống mênh mông
Ôi trái tim đang bay theo thời gian
Làm chiếc bóng đi rao lời dối gian
Những ai trên cuộc đời này đều “cần có một tấm lòng”, dù chỉ để gió cuốn đi thôi cũng được, dù không ai nhớ, và cũng không cần ai biết cả. Làm thế chỉ để cho lòng ta thoải mái tựa như làn mây trôi “qua dòng sông”. Vì ngay chính con tim ta cũng đang là “chiếc bóng đi rao lời dối gian” - sự dối gian đó có lẽ cũng chỉ là sự dối gian dành cho chính bản thân mình mà thôi. Để mà lừa dối rằng những đau thương trong cuộc đời đã chìm sâu vào quên lãng.
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Để Gió Cuốn Đi" Trình bày: Khánh Ly
Bấm vào giữa hình trên để nghe "Để Gió Cuốn Đi" Trình bày: Khánh Ly
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Để Gió Cuốn Đi" Trình bày: Hồng Nhung
Bấm vào giữa hình trên để nghe "Để Gió Cuốn Đi" Trình bày: Hồng Nhung
Và một buổi chiều tới ta sẽ “cần có một tiếng cười”. Để cho những “ngậm ngùi” bay theo những chiếc lá, và nhờ dòng nước “cuốn trôi” nó đi thật xa, thật xa cho nơi đời ta chỉ còn lại tiếng cười là đủ rồi.
Những khi chiều tới cần có một tiếng cười
Để ngậm ngùi theo lá bay
Rồi nước cuốn trôi
Rồi nước cuốn trôi
Rồi hãy “nghiêng đời xuống” để nhìn lại một mối tình đã đi qua cuộc đời của ta. Và chỉ “lặng nhìn không nói năng”, không cần nói chỉ cần cảm nhận thôi là đủ - cảm nhận và lắng nghe trái tim ta đang buốt giá, để biết rằng nó vẫn còn đang sống, còn đang thổn thức nơi lòng ngực ấm áp của ta.
Hãy nghiêng đời xuống, nhìn suốt một mối tình
Chỉ lặng nhìn không nói năng
Để buốt trái tim
Để buốt trái tim
Trong trái tim con chim đau nằm yên
Ngủ dài lâu mang theo vết thương sâu
Một sớm mai chim bay đi triền miên
Và tiếng hót tan trong trời gió lên
Hãy yêu ngày tới. Dù quá mệt kiếp người
Còn cuộc đời ta cứ vui
Dù vắng bóng ai
Dù vắng bóng ai
Dù cho trong con tim ấy vẫn đang còn một “chim đau nằm yên”, nó đang ngủ, một giấc ngủ sâu vì đã mang theo một vết thương quá lớn. Nhưng dù đau đến đâu thì nó vẫn chỉ đang ngủ thôi, nó sẽ không bao giờ chết. Và một ngày đẹp trời nào đó chim sẻ tỉnh giấc, rồi cách cao đôi cánh bay lên nơi vùng trời tươi đẹp vẫn đang ngày ngày đợi chờ nó - “và tiếng hót tan trong trời gió lên”, cuộc đời nó và cả ta từ nay sẽ bình yên và tươi đẹp.
Ngày nỗi đau được chữa lành sẽ chính là ngày sức sống sẽ được trào dâng mãnh liệt nhất. Vì vậy thì dù có qua mệt mỏi với cuộc sống, với “kiếp người” thì ta mong rằng mọi người hãy cùng ta “yêu ngày tới” và cứ tiếp tục sống một cuộc đời thật là vui vẻ “dù vắng bóng ai” - Vì ta sống cho ta, khi học được cách buông bỏ đau thương thì niềm vui sẽ luôn tự tìm đến.
Còn tấm lòng không cần ai biết đến của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng đã được lan tỏa một cách mạnh mẽ nhất rồi. Cuộc sống chính là như thế, nếu là một bông hoa thơm thì mới có thể lan tỏa hương thơm đến mọi người, dù cho nó không đẹp thì mọi người cũng sẽ lần theo mùi thơm mà tìm đến nó - đó vốn là lẽ tự nhiên.
Lời bài hát "Để Gió Cuốn Đi" Tác giả: Trịnh Công Sơn
Sống trong đời sống. Cần có một tấm lòng
Để làm gì em biết không?
Để gió (...) cuốn (...) đi
Để gió (...) cuốn (...) đi
Gió cuốn đi cho mây qua giòng sông
Ngày vừa lên hay đêm xuống mênh mông
Ôi trái tim đang bay theo thời gian
Làm chiếc bóng đi rao lời dối gian
Những khi chiều tối. Cần có một tiếng cười
Để ngậm ngùi theo lá bay
Rồi nước (...) cuốn (...) trôi
Rồi nước (...) cuốn (...) trôi
Hãy nghiêng đời xuống. Nhìn suốt một mối tình
Chỉ lặng nhìn không nói năng
Để buốt (...) trái (...) tim
Để buốt (...) trái (...) tim
Trong trái tim con chim đau nằm yên
Ngủ dài lâu mang theo vết thương sâu
Một sớm mai chim bay đi triền miên
Và tiếng hót tan trong trời gió lên
Hãy yêu ngày tới. Dù quá mệt kiếp người
Còn cuộc đời ta cứ vui
Dù vắng (...) bóng (...) ai
Dù vắng (...) bóng (...) ai
Lối Cũ biên soạn
