Hoàn cảnh ra đời và ý nghĩa ca khúc "Căn Nhà Ngoại Ô" (Anh Bằng) - Bài nhạc vàng hiếm hoi nói về người nữ quân nhân _ Lối Cũ

Khác với các câu chuyện thường thấy về một người con gái hậu phương, thường ở nhà thương nhớ chờ chồng (hoặc người yêu) nơi tiền tuyến, chuyện tình trong Căn Nhà Ngoại Ô của nhạc sĩ Anh Bằng là câu chuyện tình yêu của hai người cùng ở trên chiến trường. Bài hát có thể xem là một trong những bài nhạc vàng hiếm hoi nói về người nữ quân nhân (bên cạnh bài Người Nữ Đồng Đội của nhạc sĩ Song Ngọc). Họ không như lẽ thường là ở lại hậu phương, họ cũng không phải là chỉ làm việc trong quân nhu hoặc văn phòng, mà là trực tiếp trên chiến trường làm nữ cứu thương hoặc chiến đấu.

Nhạc sĩ Anh Bằng sáng tác bài Căn Nhà Ngoại Ô vào năm 1966, lúc đó ông đã 40 tuổi, đã có một gia đình trọn vẹn, đủ đầy. Bài hát cũng giống như nhiều bài hát khác của ông, không phải là câu chuyện có thật của chính ông. Đó có thể chỉ là câu chuyện mà tác giả hư cấu, tưởng tượng, nhưng có thể xem đó là đại diện cho hoàn cảnh của rất nhiều người sống vào thời đó: Gặp nhau, yêu nhau, rồi lại xa nhau vì hoàn cảnh đất nước:

Tôi ở ngoại ô, một căn nhà tranh có hoa thơm trái hiền

Cận kề lối xóm, có cô bạn thân sớm hôm lo sách đèn

Hai đứa chưa ước hẹn lấy một câu, chưa nghĩ đến mai sau

Nhưng đêm thức giấc ngỡ ngàng

Nghe lòng thương nhớ biết rằng mình yêu

Nhà của chàng trai ở một vùng ngoại ô thanh bình, nơi đó có “một căn nhà tranh” và “có hoa thơm trái hiền”. Và ở cạnh bên “ có cô bạn thân sớm hôm lo sách đèn”. Hai người là hàng xóm, cũng là những người bạn thân sớm tối gần nhau. Nhưng hai người cũng chưa từng “ước hẹn lấy một câu” và cũng chưa bao giờ “nghĩ đến mai sau”.

Mời quý vị nghe lại ca khúc "Căn Nhà Ngoại Ô" Trình bày: Trường Vũ

Bấm vào để nghe ca khúc "Căn Nhà Ngoại Ô" Trình bày: Trường Vũ

Nhưng chợt một đêm nọ, khi anh thức giấc thì ngỡ ngàng “nghe lòng thương nhớ”. Lúc đó anh đã nhận ra rằng bản thân mình đã yêu cô gái nhà bên tự bao giờ.

Khi hiểu được nhau, thời gian gần gũi đã trôi qua mất rồi

Nào còn những lúc, hái hoa vườn trăng suốt đêm vang tiếng cười

Tôi bước theo tiếng gọi của người trai, tha thiết với tương lai

Tôi xa ánh sáng phố phường, xa người em nhỏ lên đường tòng chinh.

Nhưng khi đã nhận ra điều đó, khi đã hiểu được lòng của đối phương thì “thời gian gần gũi đã trôi qua mất rồi”. Những lúc mà hai người cùng bên nhau, cùng vui đùa “hái hoa vườn trăng suốt đêm vang tiếng cười” giờ đây đã chỉ còn lại là kỷ niệm mà thôi. Vì là một người nam nhi anh “bước theo tiếng gọi của người trai, tha thiết với tương lai” - anh kìm nén lòng mình để rời xa nơi đây rời xa “ánh sáng phố phường” và “xa người em nhỏ lên đường tòng chinh”.

Và cuộc đời chinh nhân của anh từ đó cũng bắt đầu. Anh ra nơi chiến trường, ngày đêm làm “bạn với sông hồ”, làm bạn với nỗi nhớ nơi cõi lòng sâu thẳm - nỗi nhớ về người con gái nơi quê nhà và nguyện sẽ “mãi tôn thờ” tình yêu của “em tôi”. Và dù có cách xa ngàn dặm trường thì tình yêu của anh cũng không bao giờ vơi đi mà cứ thế lớn lên từng ngày, lớn đến mức “không bến bờ”. Càng yêu thương anh càng hy vọng, càng tin tưởng rằng vào một ngày nào đó không xa “non nước không còn hận sầu”. Khi ngày đó đến thì cũng là ngày mà tình yêu của anh và cô sẽ được hạnh phúc đong đầy.

Là chinh nhân tôi bạn với sông hồ

Tình yêu em tôi nguyện mãi tôn thờ

Và yêu không bến bờ

Niềm tin là một ngày mai non nước không còn hận sầu

Rồi hôm nao tôi về ghé thăm nàng

Ngoại ô đây con đường tắm trăng vàng

Mà sao không thấy nàng

Tìm em, giờ tìm ở đâu sao không gắng đợi chờ nhau

Mời quý vị nghe lại ca khúc "Căn Nhà Ngoại Ô" Trình bày: Kim Loan

Bấm vào để nghe ca khúc "Căn Nhà Ngoại Ô" Trình bày: Kim Loan

Nhưng trong một lần có dịp ghé về quê, nơi đây vẫn vậy, vẫn “ngoại ô đây con đường tắm trăng vàng” mà sao anh không thấy bóng dáng người anh yêu đâu cả. Anh bàng hoàng tìm kiếm cô trong vô vọng. Đau thương bỗng nhói lên trong cõi lòng anh, có lẽ anh cứ ngỡ rằng cô đã bước đi theo vòng quay của số phận khi anh đi đã quá lâu, nên đã hờn trách đôi chút mà than hỏi “sao không gắng đợi chờ nhau?”

Tôi hỏi người quen, nàng nay là nữ cứu thương trên chiến trường

Dặm ngàn sóng gió, biết đâu nàng vui dấn thân nơi bước đường

Tôi đứng nghe gió lạnh giữa màn đêm, thương xé nát con tim

Em ơi, trái đất vẫn tròn,

Chúng mình hai đứa sẽ còn gặp nhau

Nhưng không để lòng mình day dứt, anh quyết tâm tìm hiểu xem cô đã đi về phương trời nào. Khi anh hỏi được người quen thì mới hay biết rằng “nàng nay là nữ cứu thương trên chiến trường”. Con tim anh như thắt lại, vừa vui mừng vừa cảm thương sâu sắc người con gái ấy như “xé nát con tim”. Anh thương người con gái mỏng manh ngày nào nay phải chịu “dặm ngàn sóng gió” mà “vui dấn thân nơi bước đường”. Người con gái ấy, người mà anh yêu thương giờ lại thêm vạn lần cảm phục và trân trọng. Anh đứng đó lặng im “nghe gió lạnh giữa màn đêm”, nghe niềm thương tràn về như “xé nát con tim”. Nhưng anh cũng tin, cũng hy vọng một ngày nào đó trên vòng quay của cuộc đời sẽ đưa hai người về bên nhau trong hạnh phúc tràn đầy, dù biết đó chỉ là một mộng tưởng xa xôi, một hy vọng mong manh, nhưng: “Em ơi, trái đất vẫn tròn, Chúng mình hai đứa sẽ còn gặp nhau”

Lời bài hát "Căn Nhà Ngoại Ô"